راز چیست؟معنا و مفهومی که در راز نهفته است که شاعران و ادیبان و بزرگان همگی در باره راز و کشف راز سخن گفته اند.آیا راز یک حقیقت سر به مهر شده است که نباید گشوده شود؟آیا همه رازهای عالم قابل فهم و درک است و روزی توسط دانشمندان و متفکرین گشوده خواهد شد.آیا همه موضوعات عالم هستی دارای یک راز بخصوص هستند که فهمشان فقط توسط اهل فن گشوده میشود؟آیا کسانیکه به رازها پی برده اند آن را برای عموم مردم فاش کرده اند؟
>
مگو هرگز به پیش ابلهان راز-مده هرگز جواب احمقان باز
این بیت در اسرار نامه عطار نیشابوری در بخش ۱ - المقاله الحادیه و العشرون آمده است و تاکید بر آن دارد که نباید راز را برای ابلهان فاش کرد زیرا آنان راز تو رو نمیتوانند در نزد خود حفظ کنند و آن راز فاش میشود و تو را به زحمت و بلا میندازد.اینجا مهمترین نکته این است که باید بدانیم رازدار باید داری چه شرایطی باشد و ممکن است روزی در عصبانیت یا دلخوری و عداوتی که پیش آید راز مارا فاش کند و مشکلاتی برای ما یا دوستان و اطرافیانمان پدید آید.راز را با چه کسی باید در میان بگذاریم و آیا اصولا میتوانیم و یا کاری درستی است که راز خود را برملا سازیم؟آیا درد دل و ناملایماتی که بما میرسد مفهوم راز را بخود میگیرد مانند آنکه برای همکار یا دوست خود تعریف کنیم که این ماه درآمدمان کم بوده و نتوانستیم به راحتی امور زندگی شخصی خود را مدیریت کنیم؟آیا مشکلات روزانه زندگی ما یک راز است؟در ادامه بخوانید
عارفان که جام حق نوشیده‌اند-رازها دانسته و پوشیده‌اند
این بیت در دفتر پنجم مثنوی مولوی در داستان نصوح آمده است و مراد از پوشیدن راز و عدم آشکار ساختن آن است.عارفان کسانی هستند که به معرفت الهی راه یافته اند و به نکاتی پی برده اند اما چرا راز را می پوشانند و آنرا در اختیار همگان قرار نمیدهند؟مراد مولانا در اینجا این بوده که ممکن است بیان راز موجب فساد و تباهی شود و بدست نااهل بیفتد و استفاده نابجا و ناصحیح گردد.براستی همگان قابلیت کشف راز و حفظ اسرار نیستند و همانگونه که حافظ میفرماید با مدعی مگویید اسرار عشق و مستی که بیانگر عدم درک راز توسط مدعیان و نااهلان است.راز باید پوشیده بماند و اگر هم قرار باشد رازی گفته شود باید در نزد رازدار بیان شود و به کسی گفته شود که طاقت و توان حفظ راز داشته باشد.عارفان و کسانیکه به مراتب بالای تقوا و زهد و پرهیزگاری رسیده اند و دل از تعلقات دنیا برکنده اند و هدفی جز هدایت و سعادت بشر ندارند شاسیته رازداری هستند.نتیجه دوم این است که کسانیکه رازی را میدانند باید آنرا پوشیده نگهدارند تا در اختیار نااهل قرار نگیرد